Namita Mathura is een van Nederland’s bekendste Odissi danseressen. Na jarenlang intensief ballet te hebben beoefend, kwam zij bij toeval in aanraking met Odissi. Zij ging proeflessen volgen bij Sitra Bonoo (Bharatanatyam), maar omdat zij met zwangerschapsverlof ging, werden deze lessen gegeven door Aasha Rambaran (Odissi). Wat raakte haar in Odissi? “Ik ben ook Odissi, dat herkende ik meteen. Odissi is sterk geaard, met zachte soepele bewegingen. Het past ook het beste bij mijn karakter en lichaam.”
Guru Aasha Rambaran is nu een zeer belangrijk persoon in haar leven: “ze is verweven met mijn leven als een moeder, een goede vriendin met wie ik optredens, workshops en dansproducties verzorg en wij coachen elkaar.” Door haar jarenlange balletachtergrond leerde ze snel de bewegingen, Aasha Rambaran zag Namita’s talent. Zij spoorde Namita aan om naar India te gaan, om haar talenten verder te ontwikkelen en haar opleiding in Odissi voort te zetten. Medewerkers van de Indiase ambassade die haar zagen dansen, boden haar een beurs aan. “Mijn vader zei: je krijgt het in je schoot geworpen – maak een keus! En toen ben ik op negentienjarige leeftijd naar India gegaan. Ik was te jong om te beseffen hoe bijzonder het was, ik dacht: ooh, dat ga ik gewoon doen! Ik laat het op mij afkomen, lekker dansen!” Ze krijgt een beurs van de Indian Counsil for Cultural Relations (ICCR) en Nuffic. In New Delhi studeert Namita heel intensief een jaar lang aan de Guru Mayadhar Raut School of Odissi Dance bij de befaamde guru Mayadhar Raut en zijn dochter Madhumita Raut. “Ik raad iedereen zeker aan om naar het buitenland te gaan: je komt met ontzettend veel kennis terug, ook over jezelf en het leven.”
Odissi bestaat uit bhangas, lichaamshoudingen en -bewegingen, met kenmerkende voet-, torso-, hoofd- en handbewegingen. Tribangi, een sierlijke drievoudige buiging van het lichaam, is een houding die vaak wordt gebruikt. Zoals bij alle klassieke Indiase dansen, is het overbrengen van emoties, sfeer en gevoel door handgebaren en gezichtsexpressie erg belangrijk. Odissi heeft voor Namita ook met spiritualiteit te maken. “Door het voetenwerk word je geaard. Devotie kun je alleen uiten door diep naar binnen te gaan. Alles is energie – hoe jij je voelt, dat straal je uit. Meditatie en yoga helpen je in balans te blijven. Yoga is een onderdeel van dans. De laatste dans, Moksha, gaat over verlossing uit de cirkel van het leven, overgeven aan nirvana, het loslaten van het aardse.”
Sinds 2002 volgt Namita regelmatig workshops en masterclasses van de befaamde guru Monalisa Ghosh om Odissi in haar meest authentieke vorm te verdiepen. “Verdieping van je dans gebeurt pas na het afdansen. Monalisa Ghosh komt twee keer per jaar naar Nederland, tijdens haar tournee door Europa. Ik heb dan privéles van haar, ik vind het zo fijn om dan 100% focus te hebben. Wij zijn met Monalisa Ghosh mee op tournee geweest, hebben een aantal voorstellingen gegeven en in 2011 zijn een aantal van mijn leerlingen met haar begeleiding en die van Aasha Rambaran afgedanst.”
Namita is ook jurist. Ze werkt voor overheidsinstanties namens het bevoegd gezag en voert juridische procedures. Ook zet zij zich in voor mensenrechten. “Dit geeft voor mij juist een goede balans. Als jurist zit je heel erg in je hoofd: het vraagt een enorme mentale inspanning. Elke punt en elk woord moet perfect zijn. Bij dans laat je het hoofd helemaal los, dan ben je volledig in het lichaam. Door ritmisch voetwerk word ik helemaal geaard. En die geaardheid heb ik nodig om rationeel te kunnen werken. In spiritualiteit opgaan kan niet in mijn werk, er is geen emotie in juridisch werk. Ik heb wel een vriendelijke uitstraling, toon empathie, maar ben feitelijk en formeel. Indiase dans en cultuur zijn erg hiërarchisch. In Nederland vinden we dat niet meer gangbaar. Ik ben niet onderdanig, maar wel respectvol. Die houding heb ik ook nodig in de rechtbank. Ik kan niet tegen onrecht, dan word ik opstandig. Ik heb geleerd op een respectvolle manier mijn rebelse en kritische vragen te stellen.”
Eind 2016 ging Namita naar India om, als eerste Nederlandse, deel te nemen aan het internationale Odissi festival in Bhanja Kala Mandap te Bhubaneswar. “Ik danste een pallavi, een technische dans. Ik hou van kracht en ritme, gecombineerd met de sierlijkheid van de dans. Ik heb eerst tien dagen getraind in het dansinstituut Kalajyoti van Monalisa Ghosh. Ik had geen zenuwen, ik danste met alleen maar plezier.” Ze kreeg veel complimenten: mensen waren verrast door het niveau van een Nederlandse danser. Journalist Shantanu Prusty schreef op Facebook: Namita’s performance in the piece of Pallavi leaves no doubt that she is poised to scale heights as classical dancer of distinction and credence.
Wat is volgens Namita de toekomst van Odissi in Nederland? “Het is een missie om de dans staande te houden in Nederland. We zijn al zoveel jaar bezig. Ik geef zelf vooral privélessen, dat vind ik heel waardevol. Ik was in het verleden secretaris van het Platform Indiase Dans, daar zijn mooie ontwikkelingen uitgekomen. Het Korzo India Dansfestival vervult nu voor een groot gedeelte aan de behoeften om Indiase dans in Nederland te professionaliseren. Mijn wens voor Odissi is dat deze mooie dans in Nederland net zo kan gaan staan zoals yoga en integraal in het dagelijks leven wordt gepromoot en toegepast. Je hoeft dan niet per se te gaan dansen, maar de mudras, de beheersbaarheid en balans zijn van essentiële waarde en invloed op ons zijn. Ik wil dat Odissi niet in een hokje geplaatst wordt als iets etnisch of cultureels, maar net zoals yoga een gefundeerde en gebalanceerde lichamelijke en mentale exercise is.”
Meer info? Zie Odissi dance Netherlands
Marjol Rooze
Latest posts by Marjol Rooze (see all)
- In the spotlight: Widia Soochit - 1 februari 2018
- In the spotlight: Satishkoemar Myre-Makhan - 1 januari 2018
- In the spotlight: Poernima Gobardhan - 1 oktober 2017
