• Home
  • Blog
  • Dansagenda
  • Leslocaties
  • Over mij
  • Contact

Bhava en rasa

6 december 2016 · Blog · Laat een reactie achter

Voor een Indiase klassieke danser zijn termen als bhava en rasa wel bekend, de precieze werking hiervan vaak echter niet. Wat is bhava precies en hoe bereik je rasa bij het publiek? Dit zijn vragen die betrekking hebben op een complex maar wetenswaardig proces.

De Natyasastra

De wijze waarop rasa bereikt wordt is uitvoerig uiteengezet in de Natyasastra . De term Shastra wordt gebruikt om een regelgevende verhandeling met betrekking op een bepaalde discipline aan te duiden. En de term Natya verwijst naar een drama wat een nabootsing is van heldendaden van de goden, Asusras, koningen en de mens. De Natyasastra richt zich als dramaturgische verhandeling op de onderdelen representatie, dans, zang en muziek. De Natyasastra wordt vaak toegewezen aan Bharata Muni, maar dit is niet terug te vinden in literaire bronnen. Volgens de tekst gaven de Indiase goden Siva en Bramha opdracht om de Natyasastra te schrijven om de mens afleiding te geven in tijden van onrecht.

Wat is rasa?

In de Natyasastra wordt het element rasa uitvoerig behandeld. Met rasa wordt de sentiment in het Indiaas theater aangeduid. Zo bestaan er acht sentimenten in het Indiase theater, erotisch (srngara), komisch (hasya), verdriet (karuna), woede (raudra), heroïsch (vira), angst (bhayanaka), afschuw (bibhatsa) en verwondering (adbhuta). De acht rasas worden onderverdeeld in drie verschillende vormen, sattvika-bhavas, sthayi-bhavas en vyabhicari-bhava. Verlamming, transpiratie, kippenvel, verandering van stem, trillen, verandering van kleur, huilen en flauw vallen worden gekenmerkt als sattvika-bhavas. Liefde, vrolijkheid, verdriet, boosheid, energie, verschrikking, walging en verbazing worden gekenmerkt als sthayi-bhavas. En tenslotte vallen ontmoediging, zwakte, schrik en afgunst onder de vorm vyabhicari-bhava.

Volgens de Natyasastra wordt rasa bereikt door een combinatie van vibhava, anubhava en vyabhicari-bhava (zie schema). Vibhava duidt op het middel, dat kan bestaan uit een object of omgeving wat wordt beschreven in het dans item. Anubhavas zijn de expressieve gebaren van de danser waarmee rasa opgewekt kan worden en vibhava en anubhava leiden tot een vergankelijke toestand van het bewustzijn en wordt gekenmerkt als vyabhicari-bhavas. Vyabhicari-bhava draagt de bhava, oftewel de toestand, welke is gekoppeld aan woord, gebaren en temperamentvolle bhavas. Het belang van het onderscheid tussen rasa en bhava is te vinden in de notie waarbij rasa enkel kan ontstaan vanuit de toestanden waardoor er een relatie ontstaat.

Schematische weergave werking van rasa

Rasa ontstaat dus uit een relatie tussen rasa en de bhavas. En zo kun je rasa als danser enkel bereiken door het samenbrengen van vibhava, anubhava en vyabhicari-bhava.

Dit artikel is gebaseerd op de bachelorscriptie (2014) van Poernima Gobardhan voor haar studie Theaterwetenschap: Rasa en katharsis – Een vergelijkend onderzoek naar de kernconcepten van de Poëtica en de Natyasastra.

  • About
  • Latest Posts
Poernima Gobardhan

Poernima Gobardhan

Poernima Gobardhan is directrice van Dansschool Pretima Ke Dewashrie, Bharatanatyam danser en choreograaf. Haar studie is zij begonnen in India, te Mumbai aan de Ganesh Acharya Dance Academy. Ook is zij opgeleid door de Siroj Khan en Padmini Ravi. In Nederland heeft zij haar klassieke dansopleiding afgerond onder docent Jolanda Boejharat. Poernima heeft haar Master Theaterwetenschap behaald aan de Universiteit van Amsterdam. Zij heeft haar wetenschappelijke onderzoek naar de invloed van technologie op dans aan de hand van de noties cybernetics en posthumanisme in 2015 gepubliceerd onder begeleiding van Prof.Dr. Ke Röttger en MA. H.M.H. Goeyens.
Poernima Gobardhan

Latest posts by Poernima Gobardhan (see all)

  • Bhava en rasa - 6 december 2016

Tags

Bharatanatyam, Chhau, Kathak, Kathakali, Kuchipudi, Odissi, Sattriya

Share this post

Laat een reactie achter

Klik hier om je antwoord te annuleren.

  • (wordt niet weergegeven)

  • « Synergie in Bharatanatyam én moderne dans bij Renjith & Vijna
  • Jolanda Boejharat, 25 jaar sleutelfiguur Indiase dans in Nederland »
Hou mij op de hoogte!

Recente blogposts

  • In the spotlight: Widia Soochit
  • In the spotlight: Satishkoemar Myre-Makhan
  • In the spotlight: Poernima Gobardhan
  • Chandra Sukhai (1935-2017)
  • In the spotlight: Namita Mathura
Facebook Pagelike Widget

Zoeken

Evenement of dansschool toevoegen?

Dat kan hier:
→ Evenement toevoegen aan de agenda
→ Danslocatie toevoegen aan de kaart

Tags

Almere Alphen aan den Rijn Amersfoort Amstelveen Amsterdam Arnhem Ballet Bharatanatyam Breda Brugge Chhau Contemporary bharatanatyam Contemporary kathak Culemborg Dansdrama Delft De Meern Den Haag Diemen Eindhoven Geldermalsen Groningen Heerlen Historie Interview In the spotlight Kathak Kathakali Kuchipudi Leiden Maastricht Mandir Manipuri Mohiniyattam Nijmegen Odissi Recensie Reviewbijeenkomst Rotterdam Sattriya Utrecht Wedstrijd Workshop Zaandam Zoetermeer

Missie

Ik wil het plezier van Indiase klassieke dans in Nederland vergroten, door dansers te verbinden en een centrale plek te bieden voor informatie over danslessen, optredens en andere activiteiten in Nederland.
  • Indiase klassieke dans in Nederland
    • © 2019 Indiase klassieke dans in Nederland
    • Designed with ♥ by Websites with a Heart